ΟΙ ΑΤΕΛΕΙΩΤΕΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ

Πάντα αναρωτιόμουν γιατί πολλοί άνθρωποι επιλέγουμε να δικαιολογούμε συνεχώς  άσχημες και αγενείς συμπεριφορές απέναντι μας, ειδικά όταν αυτές έρχονται από πρόσωπα του στενού μας κύκλου ή από πρόσωπα τα οποία για διάφορους λόγους (επαγγελματικούς, φιλικούς, ερωτικούς, συγγενικούς) δημιουργούν μία πιο στενή σχέση μαζί μας.

Δεχόμαστε λοιπόν από αυτούς ανεξέλεγκτες προσβλητικές ή πιεστικές αντιδράσεις. Είναι σαν να ξεσπάνε πάνω μας τα προσωπικά τους θέματα και τις δικές τους ανασφάλειες. Μας υποτιμούν, μας επικρίνουν και προσπαθούν να διαστρεβλώσουν τη δική μας αλήθεια, συχνά στο όνομα μίας υποτιθέμενης αγάπης. Εμείς, πάλι, το παίρνουμε προσωπικά, προσπαθούμε να «βελτιωθούμε» για να ταιριάξουμε μαζί τους, παρόλο που το ένστικτό μας λέει ακριβώς το αντίθετο. 

Συχνά μάλιστα δε μας επιτρέπεται, λόγω των συνθηκών, ούτε καν να θυμώσουμε, να εκφράσουμε τον θυμό μας και να απομακρυνθούμε τελικά από όποιον άνθρωπο μάς εκμεταλλεύεται συναισθηματικά ή και σωματικά. Ταυτόχρονα βέβαια, για να μπορέσουμε να αντέξουμε όλη αυτή την ασυνείδητη κακοποίηση, καταλήγουμε με τον καιρό να την ωραιοποιούμε, μεταμορφώνοντας τον θύτη μας σε θύμα των περιστάσεων της δικής του ζωής και εμάς σε σωτήρες του, κάτι που βέβαια παραπέμπει στο σύνδρομο της Στοκχόλμης και στις αλλόκοτες σχέσεις που δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένα τρομοκρατικά συμβάντα.

Πρόσφατα συνειδητοποίησα ότι, εξαιτίας αυτών των βιωμάτων μου, τα τελευταία χρόνια αρνούμαι συστηματικά να διευρύνω τον στενό μου κύκλο οικειότητας, στερώντας έτσι από τον εαυτό μου πολύτιμες σχέσεις. Και αυτό συμβαίνει γιατί φοβάμαι πολύ πως, για μια ακόμα φορά, θα καταπιεστώ συστηματικά, όπως άλλωστε έχει συμβεί κατά επανάληψη στο παρελθόν, ξεκινώντας φυσικά από γονείς ή συγγενείς και προχωρώντας μετά σε φίλους, συντρόφους και συνεργάτες.

Και ναι μεν πλέον έχω δυναμώσει πολύ τη δική μου φωνή έκφρασης της αλήθειας μου, αλλά, όταν βιώνω δύσκολες καταστάσεις, προτιμώ την απομόνωση και αρνούμαι να τις συζητήσω με άλλους ανθρώπους, γιατί νιώθω πως είναι δύσκολο να τους εμπιστευτώ.

Μέχρι τώρα, πίστευα απλά πως είμαι εσωστρεφής. Πλέον νομίζω πως, όταν ζορίζομαι, δυσκολεύομαι να αντιδράσω και να εκφράσω άμεσα και ξεκάθαρα αυτό που πραγματικά νιώθω, γιατί, αν το κάνω, θεωρώ πως θα τιμωρηθώ με προσβολές.

Δηλαδή αυτό ακριβώς που έχω υποστεί στο παρελθόν. Και το οποίο, φυσικά, αυθόρμητα θα το δικαιολογήσω ή θα φορτωθώ εγώ όλη την ευθύνη.

Γιατί, όταν έχεις δεχτεί ασταμάτητο εκφοβισμό και συναισθηματικό εκβιασμό, από παιδί, από τους ανθρώπους που αγαπάς και θαυμάζεις, έχεις μόνο δύο επιλογές για την υπόλοιπη σου ζωή: είτε αρνείσαι να το δεις και το αναπαράγεις και εσύ, εναλλάσσοντας ρόλους θύματος και θύτη στις διάφορες σχέσεις σου, είτε το βλέπεις, το αντέχεις και το λύνεις, όσο βέβαια μπορείς, με υπομονή, επιμονή και φροντίδα στις πληγές σου. Η δεύτερη επιλογή είναι σαφώς δύσκολη και οδυνηρή, αλλά είναι αυτή τελικά που μπορεί να σε ελευθερώσει από δυσλειτουργικές σχέσεις και να σε οδηγήσει σε ανθρώπους που σε εκτιμούν, όπως ακριβώς είσαι.