ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΗΓΑΣ: «ΝΑ ΠΕΡΠΑΤΗΣΟΥΜΕ ΛΙΓΟ ΣΤΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΠΡΙΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΟΥΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ»

Ο Aλέξανδρος Ρήγας με αφορμή τη παράσταση «Το Τάβλι» μιλάει για την υποκρισία, το ελληνικό DNA, την τύχη και τους νόμους του σύμπαντος.

Ο Αλέξανδρος Ρήγας είναι ο άνθρωπος στον οποίο χρωστάμε μερικά από τα πιο αβίαστα και δυνατά γέλια μας. Είναι ο σεναριογράφος εκείνος που μας έχει χαρίσει μερικές από τις πιο όμορφες ατάκες της ελληνικής τηλεόρασης και του θεάτρου. Χαρισματικός, ταλαντούχος, ευφυής, ευγενής και πάνω από όλα πολυσχιδής. Συνομιλήσαμε με αφορμή την παράσταση «Το Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη, την οποία σκηνοθετεί και μοιράζεται τη σκηνή με τον Αντώνη Κρόμπα. Από τη συζήτησή μας δε θα μπορούσαν να λείψουν οι αναφορές στις υποκριτικές συμπεριφορές, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα ελαττώματα και τις αρετές της φυλής μας, στην τύχη, στους νόμους του σύμπαντος και φυσικά στην κινηματογραφική επιστροφή του «Τι ψυχή θα παραδώσεις μωρή;» και στις παραστάσεις του υπέροχου «Τάβλι» που θα απολαύσουμε την Παρασκευή 5 και το Σάββατο 6 Ιουλίου στο Θέατρο Κήπου.

Αυτό το καλοκαίρι δεν σας απολαμβάνουμε σε κάποιο δικό σας θεατρικό έργο, αλλά στο «Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη. Τι σας έκανε να θέλετε να αναμετρηθείτε με αυτό το έργο;

Αυτό το έργο, όπως και η περσινή μου σκηνοθετική δουλειά πάνω στο «Εκείνος και Εκείνος» του Κώστα Μουρσελά, έρχονται από τη βαλίτσα της σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Είναι έργα που γνώρισα ανάμεσα σε άλλα σπουδαία κείμενα όταν ήμουν σπουδαστής και έχουν γραφτεί στο DNA μου. Στην επαγγελματική πορεία των χρόνων που πέρασαν, ασχολήθηκα πολύ με την συγγραφή προσωπικών έργων. Έκανα και κάποια άλλα έργα στη διαδρομή όπως οι «Εκκλησιάζουσες», ο «Πυγμαλίωνας» του Μπέρναρντ Σω και το «Μια ξεχωριστή ημέρα». Αλλά το «Τάβλι» όπως και το «Εκείνος και Εκείνος» είναι έργα που, ως Έλλην, με αγγίζουν περισσότερο, υπό την έννοια ότι μιλάω και χαμογελάω στα ελαττώματα και στις όποιες αρετές της φυλής μας. Είναι ένα έργο σημαντικό και αυτό δε χρειάζεται να το πω εγώ· το έχουν αποδείξει τα χρόνια μέσα στα οποία παρουσιάζεται κατά επανάληψη. Έχει γνωρίσει πάρα πολλές παραστάσεις, τόσο από επαγγελματικούς όσο και από ερασιτεχνικούς, νεανικούς θιάσους και αυτό το κάνει ιδιαιτέρως σημαντικό για μένα. Το «Τάβλι» είναι ένα έργο που, μέσα στην απλότητά του, είναι βαθιά σκοτεινό και μελαγχολικό. Ίσως γιατί ο Κεχαΐδης, με έναν απλά μαγικό τρόπο, δίνει ράπισμα στην υποκρισία μας, που είναι ένα χαρακτηριστικό του ελληνικού DNA όχι μόνο των τελευταίων ετών, αλλά από την εποχή του Ομήρου. Είναι ένα ράπισμα και στον αμοραλισμό μας. Πολλές φορές με πρόσχημα την επιβίωση διαπράττουμε σοβαρά ηθικά ατοπήματα.

Αυτό κάνει και ο Κόλλιας τον οποίο υποδύεστε;

Ο Κόλλιας και ο Φώντας είναι δύο ξεκάθαροι, λαϊκοί χαρακτήρες. Ο Κεχαΐδης αγαπούσε πολύ τους λαϊκούς ήρωες. Έβρισκε αφορμή να καταπιαστεί μαζί τους, να τους ραπίσει ή να τους σχολιάσει. Το μαγικό με αυτό το κείμενο είναι ότι, ενώ τους χτυπά ανελέητα για τον αμοραλισμό τους, στο φινάλε, κατά τη δική μου ανάγνωση τουλάχιστον, τους αντιμετωπίζει με συμπάθεια. Ίσως γιατί βλέπει ότι οι άνθρωποι αυτοί, που ανήκουν σε ένα ταξικό και οικονομικό περιθώριο, είχαν προγραμματιστεί να αποτύχουν. Δεν είχαν τα εφόδια. Είχαν γεννηθεί και οι δύο σε φτωχογειτονιές της Αθήνας, έζησαν μέσα στην κατοχή. Οπότε είχαν πολύ λίγα χαρτιά στα χέρια τους για να παίξουν. Και αυτό δεν γίνεται παρά να μας προκαλεί τη συμπάθεια σε ανθρώπινο επίπεδο.

Το «Τάβλι», στο πρώτο του ανέβασμα, το σκηνοθέτησε ο εμβληματικός Κάρολος Κουν. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε σκηνοθετώντας μια παράσταση που έχει το στίγμα του Καρόλου Κουν;

Είναι παράδοξο αυτό που λέω, αλλά ευτυχώς δεν έχω δει την παράσταση διά χειρός Καρόλου Κουν. Ευτυχώς για τους λόγους που αναφέρατε και δυστυχώς για πολλούς άλλους λόγους. Οπότε το μεγαλείο του δεν έχει φτάσει ως εικόνα. Έχει φτάσει βέβαια το μεγαλείο των τόσο σπουδαίων πραγμάτων που έχει κάνει στο ελληνικό θέατρο. Αυτή είναι η ευλογημένη μοίρα κάποιων θεατρικών έργων: να υπάρχουν και μετά από τους πρώτους δημιουργούς που καταπιάστηκαν με αυτά. Το θέμα δεν είναι ένα σκηνοθέτης να νιώθει δέος όταν καταπιάνεται με ένα κείμενο, αλλά να επικοινωνήσει το κείμενο αυτό με το κοινό της γενιάς του. Να επικοινωνήσει τα λόγια, τη σκέψη, το συναίσθημα ή τη συγκίνηση που θέλει να βγάλει ο συγγραφέας.

Ποιο είναι μήνυμα που θέλετε να επικοινωνήσετε με το κοινό σε αυτή την παράσταση;

Ο Φώντας και ο Κόλλιας είναι δύο άνθρωποι που, με πρόσχημα το εύκολο χρήμα, θυσιάζουν αξίες και προσωπικές σχέσεις. Φτάνουν ακόμα και στο σημείο να  εμπορεύονται τη σύζυγο του ενός, που είναι αδελφή του άλλου, στα χέρια ενός ηλικιωμένου ανδρός, με στόχο να του αποσπάσουν χρήματα για να πάνε στην Αφρική να νοικιάσουν ανθρώπινες ψυχές και να τις φέρουν εδώ για να δουλεύουν στα χωράφια και να κερδίζουν από αυτούς. Είναι ελεεινοί χαρακτήρες! Μιλάμε για κατάφωρη παραβίαση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος. Αυτό που με ενδιαφέρει σε μια δεύτερη ματιά είναι η υποκρισία, που είναι πολύ έντονη στην εποχή μας... Πολύ εύκολα όλοι βγαίνουμε και μιλάμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πόσα πράγματα όμως που, στα κρυφά συρτάρια του μυαλού και της ψυχής μας, είναι δεδομένα ως Α στην κοινωνική μας ζωή τα παρουσιάζουμε έξω ως Β; Κουνάμε με ευκολία το δάχτυλο και προβαίνουμε με ευκολία σε διαδικτυακά σχόλια. Δυστυχώς αυτό δεν είναι μόνο δείγμα του Νεοέλληνα αλλά της παγκόσμιας δυτικής κοινότητας. Αυτό είναι και ένα δικό μου προσωπικό στοίχημα: στην καθημερινότητά μου να μιλάω και να δίνω όποιους αγώνες μπορώ για αυτά. Μπορεί να έχω πέσει και εγώ θύμα του εαυτού μου και των ιδεών μου – δεν διεκδικώ το αλάθητο. Ακόμα και αν έχουμε πέσει σε αυτό το ατόπημα, είναι σημαντικό ότι το θίγουμε. Να μην είμαστε υποκριτές και δικαστές των πάντων. Και πιστεύω ότι οι θεατές μετά το τέλος της παράστασης θα αποχωρήσουν με ένα λεπτό σκέψεις.

Τι θα θέλατε να σκεφτούν;

Κυρίως το κομμάτι της υποκρισίας. Και το να μην είμαστε εύκολα δικαστές. Γιατί εύκολα μπορείς να κρίνεις τον Φώντα και τον Κόλλια. Όμως ο τρόπος που ήρθαν στη ζώη, οι άνθρωποι με τους οποίους μεγάλωσαν, το οικονομικό τους υπόβαθρο περιόρισε πάρα πολύ τις επιλογές που ενδεχομένως είχαν. Να μην είμαστε λοιπόν τόσο αυστηροί. Να περπατήσουμε λίγο στα παπούτσια του άλλου πριν καταδικάσουμε ή εκφέρουμε δημόσιο λόγο, για οποιοδήποτε θέμα, απέναντι σε ανθρώπους.

Άρα πιστεύετε ότι ο άνθρωπος γεννιέται και πολύ δύσκολα αλλάζει;

Θα ήθελα να κάνω λάθος, αλλά φοβάμαι ότι ο τρόπος και ο χώρος που γεννιέται ένας άνθρωπος, οι άνθρωποι από τους οποίους γεννιέται, το μορφωτικό τους επίπεδο, το κοινωνικό τους επίπεδο, το οικονομικό τους επίπεδο, το ταξικό τους επίπεδο, η χώρα στην οποία μεγαλώνει, ακόμα και το πολίτευμα της χώρας στην οποία μεγαλώνει καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο θα πορευτεί και διαμορφώνουν και την ομπρέλα των επιλογών του. Αυτό είναι τόσο απόλυτο, που στην ηλικία που είμαι δεν έχω καταφέρει να διαμορφώσω άλλη άποψη.

Επομένως πιστεύετε στην τύχη;

Είναι λίγο σκληρό αυτό που θα πω, αλλά όλοι οι άνθρωποι όταν αναφερόμαστε στη τύχη αναφερόμαστε στην καλή τύχη. Το θέμα της καλής τύχης ή της ατυχίας καθορίζεται από συμπαντικούς νόμους. Δε σημαίνει ότι αυτό που σε εμάς θεωρείται καλό είναι καλό και για το σύμπαν. Άλλα σχέδια μπορεί να έχει κάνει για εμάς το σύμπαν που δεν έχει να κάνει με τους δικούς μας ηθικούς κώδικες. Το σύμπαν παίζει άλλα παιχνίδια, έχει άλλα χαρτιά. Είμαστε πολύ μικροί οι άνθρωποι για να σκεφτούμε και να αντιληφθούμε το μέγεθος του συμπαντικού μηχανισμού.

Τάβλι παίζετε; Είστε καλός ταβλαδόρος;

Διδάσκω! Παίζω φανατικά. Είναι κάτι που με χαλαρώνει πολύ. Με κάνει να μη σκέφτομαι άλλα πράγματα, πιο βαθιά. Βέβαια, μου αρέσει και να κερδίζω. Και αυτό δεν είναι καλό. Αλλά παίζω για να κερδίζω!

Το «Τάβλι» θα συνεχίσει την πορεία του και τον χειμώνα;

Το «Τάβλι» θα συνεχίσει και τον χειμώνα σε θέατρο της Αθήνας.

Τον χειμώνα θα δούμε την πολυαναμενόμενη ταινία «Τι ψυχή θα παραδώσεις μωρή»;

Είμαστε στο στάδιο της προετοιμασίας. Τα χρονικά όρια θα εξαρτηθούν από την έναρξη των γυρισμάτων.

INFO:

«Το Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ρήγα στο Θέατρο Κήπου

Ημέρες και ώρες παράστασης: Παρασκευή 5 και Σάββατο 6 Ιουλίου στις 21.00

Προπώληση εισιτηρίων: ΤΟ ΤάΒΛΙ | Εισιτήρια online! | More.com

Λίγα λόγια για το έργο

Το «Τάβλι» γράφτηκε και παρουσιάστηκε το 1972, εν τω μέσω της δικτατορίας, στο Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν και έκτοτε αποτελεί ένα από τα έργα-σταθμούς της ελληνικής δραματουργίας.

Ο Φώντας (Αντώνης Κρόμπας) και ο Κόλλιας (Αλέξανδρος Ρήγας), δύο φίλοι και κουνιάδοι, ξυπνάνε από τη μεσημεριανή τους σιέστα και ακολουθούν την ιεροτελεστία τους: καφές, τάβλι πρωταθλητών και αναζήτηση της μπίζνας που θα τους κάνει πλούσιους και σημαντικούς. Ο Φώντας, άεργος οραματιστής του εύκολου χρήματος, γεννάει κατά κόρον ιδέες έτοιμες προς εξαργύρωση. Ο Κόλλιας, λαχειοπώλης με παρελθόν αντιστασιακού -έτσι τουλάχιστον διατείνεται ο ίδιος-, αντιστέκεται στις εύκολες ιδέες. Μέχρι ο Φώντας να τον πείσει για τις μεγάλες στιγμές που έρχονται. Κατά τη διάρκεια της συζήτησής τους, οι τόνοι ανεβαίνουν. Φεύγουνε οι κοινωνικοί τύποι και τα στόματα ανοίγουνε και λένε αλήθειες. Αλήθειες που πονάνε και προβληματίζουν. Σύντομα, αλληλο-ανακαλούν και συνεχίζουν «μονιασμένοι» να καταστρώνουν τα σχέδια τους για υπερπόντια ταξίδια και εκμετάλλευση ανθρώπων και αναγκών. Με κοινό παρονομαστή την ψευδαίσθηση, στοχεύουν στο να γίνουν σπουδαίοι άνθρωποι, μα οδεύουν στο να γίνουν τιποτένια τέρατα.

Συντελεστές

• Κείμενο: Δημήτρης Κεχαΐδης

• Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ρήγας

• Σκηνικά: Λία Ασβεστά

• Διεύθυνση Φωτογραφίας: Αλέκος Αναστασίου

• Ενδυματολογία: Ελένη Μπλέτσα

• Μουσική Επιμέλεια: Αλέξανδρος Ρήγας

• Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης

• Graphic Design: GridFox Team - Γιάννης Στιβανάκης

• Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Τοπαλίδης

• Διεύθυνση Παραγωγής: Γιώργος Σαμαρτζής

• Επικοινωνία / Δημόσιες σχέσεις: Αγλαΐα Παγώνα

• Διανομή:

  • Αλέξανδρος Ρήγας / Κόλλιας Παγουρόπουλος

  • Αντώνης Κρόμπας / Φώντας Καλαφατίδης