ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΧΕΙΛΑΚΗΣ: «Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ ΠΛΟΥΣΙΟΣ»

Ο αγαπημένος ηθοποιός σε μια συνέντευξη από καρδιάς μοιράζεται τις σκέψεις του...

Ευγενικός και προσιτός. Ταλαντούχος και χαρισματικός. Ο Αιμίλιος Χειλάκης είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός που διαθέτει ένα σπάνιο ερμηνευτικό ταλέντο να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι ο ρόλος που ερμηνεύει έχει γραφτεί αποκλειστικά για εκείνον, είτε αυτός είναι ο εμβληματικός «Καπετάν Μιχάλης» του Καζαντζάκη, είτε ο καλόκαρδος «Ανδρέας Πανθέος» του Τάσου Αναστασιάδη, είτε ο δύστροπος «Αργκάν» του Μολιέρου. Ο Αιμίλιος Χειλάκης έχει έναν μαγικό τρόπο να σε καθηλώνει όταν τον απολαμβάνεις στη σκηνή, αλλά και να μαγεύει όταν συνομιλείς μαζί του. Και όχι γιατί διαθέτει μία από τις ομορφότερες φωνές της χώρας μας, αλλά γιατί έχει ένα σπάνιο πνεύμα και έναν μοναδικό τρόπο να θέτει ερωτήματα που γεννούν τροφή για σκέψη. Συνομιλήσαμε για την πατριαρχία, τους ανθρώπινους φόβους, των εγωισμό, την αποδοχή, τη διαφορετικότητα και φυσικά για τον υπέροχο «Κατά Φαντασίαν» του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία του Αιμίλιου Χειλάκη και του Μανώλη Δούνια που θα έχουμε και πάλι την ευκαιρία να απολαύσουμε στην πόλη μας την Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο Δάσους.

Αυτό το καλοκαίρι σας απολαμβάνουμε στον «Κατά Φαντασίαν Ασθενή» του Μολιέρου, τον οποίο σκηνοθετείτε μαζί με τον Μανώλη Δούνια, έχοντας στο πλευρό σας την Αθηνά Μαξίμου και την Μυρτώ Αλικάκη.

Όταν έχεις την Αθηνά Μαξίμου, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα. Η Μυρτώ είναι επίσης ένας άνθρωπος που νιώθω πολύ ασφαλής όταν δουλεύω μαζί της. Είναι πολύ σπάνιο να έχεις ανθρώπους που αναλαμβάνουν την ευθύνη του κύρους τους. Αν έχουμε κάποιο κύρος και δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη του, κάτι χάνουμε, σε κάτι δεν είμαστε συνεπής. Γιατί ο κόσμος αυτό επιβραβεύει. Για αυτό έρχεται να μας δει. Γιατί κάτι προσβλέπει σε εμάς. Να του ανακουφίσουμε τις δυσκολίες. Να τον βάλουμε σε άλλη διαδικασία σκέψης. Και αυτό κάνουμε και φέτος με μία κωμωδία, η οποία είναι πολύ αποκαλυπτική για το ίχνος του ανθρώπου.

Τι έχει αλλάξει στον Αιμίλιο Χειλάκη από την πρώτη του θεατρική εμφάνιση στον «Μισάνθρωπο» του Μολιέρου σε σχέση με σήμερα που σας απολαμβάνουμε και πάλι σε έργο του Μολιέρου;

Το 1996, πριν από 27 χρόνια, όταν χτύπησα την πόρτα του Λευτέρη Βογιατζή, ζητώντας να γίνω ένας από τους ηθοποιούς του, η πρώτη παράσταση που έκανα ήταν ο «Μισάνθρωπος» του Μολιέρου. Εκεί, αγάπησα έναν πολύ μεγάλο πολιτικό συγγραφέα. Αγάπησα έναν τεράστιο κωμωδιογράφο που μιλάει για το γελοίον του πράγματος και της ανθρώπινης λογικής. Με τα χρόνια, ο Μολιέρος μού έγινε μεγάλος σύντροφος, καθώς ασχολήθηκα ως ηθοποιός το 2005 με τον «Δον Ζουάν», σε μια παράσταση με τον Γεράσιμο Γεννατά και τη Γωγώ Μπρέμου, σε σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη. Και εκεί, αγάπησα ακόμα περισσότερο τον τεράστιο αυτό συγγραφέα και θέλησα πέντε χρόνια μετά να τον σκηνοθετήσω εγώ. Σκηνοθέτησα τον «Δον Ζουάν» για πρώτη φορά το 2009. Η δεύτερη συν-σκηνοθεσία μου ήταν με τον Μανώλη Δούνια «Ο Ταρτούφος». Και τώρα είναι η πέμπτη φορά που καταπιάνομαι με τον Μολιέρο και η τρίτη φορά που σκηνοθετώ και πρωταγωνιστώ. Είναι όλα αυτά μια μελέτη στο κοινωνικό όν που λέγεται «αστός». Ο αστός στην Ευρώπη ήταν το νέο πρόσωπο μετά τους ευγενείς. Ο πολίτης, ο οποίος είναι έμπορος και έχει χρήμα, γίνεται η νέα δύναμη της Ευρώπης. Για αυτούς τους «κατά φαντασίαν δυνατούς» ή «κατά φαντασίαν ασθενείς» μιλάει ο Μολιέρος. Για αυτούς ερχόμαστε και εμείς να σας μιλήσουμε. Για αυτό το κακό πατριαρχικό πρότυπο που είναι ο «κατά φαντασίαν ασθενής». Για τη γελοιότητα του, επειδή εσύ ζεις σε ένα πατριαρχικό πρότυπο και θέλεις να έχεις στο σπίτι σου γιατρό, να παντρεύεις την κόρη σου με γιατρό. Στη γελοιότητα του να θεωρείς ότι δεν πειράζει να ερωτοτροπεί η γυναίκα σου με έναν γιατρό, αρκεί να τον έχεις υπέρ μου. Για όλη αυτή τη γελοιότητα στοχεύουμε να σας μιλήσουμε.

Διερωτώμαι αν τελικά όλη αυτή η ανθρώπινη γελοιότητα και η πατριαρχία που περιγράφει ο Μολιέρος υφίσταται και στις μέρες μας.

Η εποχή του Μολιέρου ήταν η εποχή του Διαφωτισμού της οποίας είμαστε ακόμα μέρη. Δεν έχει τελειώσει ακόμα ο Διαφωτισμός. Γιατί τα σκοτάδια που ζούμε αυτή τη στιγμή και στην Ευρώπη δείχνουν ότι το φως δεν έχει ακόμα ανάψει. Δε διαφωτιστήκαμε όπως έπρεπε. Κάτι έχει συμβεί λάθος. Όταν η πρόοδος περνά μέσα από έννοιες όπως η ατομικότητα και όχι από τη συλλογικότητα, δεν έχει επέλθει Διαφωτισμός. Η ατομικότητα πρεσβεύει τους πιο δυνατούς. Οι πιο δυνατοί ακόμα θεωρούνται οι άντρες. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους ανθρώπους περισσότερο στο κόκκαλο και να καταλάβουμε ότι ο σκελετός δεν έχει διαφορές ούτε ρατσιστικές, φυλετικές, ούτε σεξουαλικής συμπεριφοράς, ούτε συνόρων. Τα κόκκαλά μας είναι εκεί και μας λένε την αλήθεια. Μπορεί το χρώμα μας να αλλάζει, όμως η ρίζα μας είναι κοινή. Θέλουμε όμως να νιώθουμε λίγο καλύτεροι από τους άλλους. Και πάντα ψάχνουμε να βρούμε σε τι διαφέρουμε από τους άλλους. Εμένα μου είναι πολύ μεγάλη τιμή όταν άνθρωποι σαν αυτούς που έχω επί σκηνής δέχονται να κάνουμε μία δουλειά μαζί, παρά να τους αναγκάσω να το κάνουν. Το να με αποδέχονται σημαντικοί άνθρωποι μού είναι πολύ πιο σημαντικό.

Μήπως τελικά αυτό είναι που λείπει από την κοινωνία μας; Να υπάρχουν άνθρωποι που να εμπνέουν;

Νομίζω ναι. Για αυτό ζούμε σε ένα σκοτάδι. Νομίζω όμως ότι στη Γαλλία κάτι κινήθηκε και έκοψε αυτή τη φόρα. Ξέρετε, ο εθνικιστής νομίζει ότι η ράτσα του, το αίμα του είναι ανώτερη από τους άλλους. Είμαστε πατριώτες. Όλοι μας για το καλό της πατρίδας μας κινούμαστε. Αλλά εμένα προσωπικά, η δική μου πατρίδα έχει και ανθρώπους που έχουν διαφορετική σεξουαλική επιθυμία από εμένα, διαφορετικό χρώμα, διαφορετική αντίληψη. Και αυτή η διαφορετικότητα με κάνει και εμένα πιο πλούσιο. Αν ήμασταν όλοι ίδιοι, δε θα υπήρχε τίποτα που να με κάνει να κινηθώ λίγο διαφορετικά και να ζήσω λίγο καλύτερα τη ζωή μου. Εγώ είμαι βαθύτατα Έλληνας. Αλλά η ελληνική μου παιδεία είναι τα ξανα-διαβάσματα στους Γάλλους και στους Γερμανούς που μελετήσαν τους αρχαίους Έλληνες πριν από εμάς για να μας τους παραδώσουν μετά τον Διαφωτισμό στην μετεπαναστατική Ελλάδα να τους ξαναδιαβάσουμε. Είμαι παιδί της Ελληνικής σκέψης. Εγώ είμαι Έλλην. Αλλά όχι ο Έλλην το αίματος· αλλά ο Έλλην του πνεύματος.

Σε όλα αυτά τα μεγάλα ερωτήματα που υπάρχουν στα σπουδαία αυτά κείμενα, η τέχνη δίνει απαντήσεις ή θέτει τα ερωτήματα;

Η τέχνη η οποία απαντάει δεν είναι καλή τέχνη. Είναι στρατευμένη τέχνη. Είναι πονηρή τέχνη. Σου επιβάλλει κάτι. Γιατί ξέρετε τι είναι η τέχνη; Είναι η στιγμή που κάποιος, με ένα ποίημα, ένα θεατρικό, ένα τραγούδι, σου λέει κάτι το οποίο και εσύ έχεις σκεφτεί αλλά δεν μπορείς να το εκφράσεις. 

Ποια είναι τα ερωτήματα που θέλετε να μας θέσετε εσείς, μέσω του Μολιέρου και του «Κατά Φαντασίαν Ασθενή»;

Ότι, αν είναι κάποιος αυθεντία σε κάτι, είτε είναι ένας γιατρός, είτε ένας οικονομολόγος, είτε οποιαδήποτε αυθεντία, ελέγξτε τον δις και τρις. Τις αυθεντίες του καιρού του κατήγγειλε ο Μολιέρος, τους κομπογιαννιτισμούς της αυθεντίας. Δεν κοροϊδεύει ο Μολιέρος την ιατρική επιστήμη. Δεν κοροϊδεύει τον άνθρωπο που είναι άρρωστος. Καταγγέλλει τον άνθρωπο που νομίζει ότι είναι άρρωστος και τον άνθρωπο που επιβάλλει σε όλους την παρουσία του μέσω της αρρώστιας του. Ο Αργκάν, αυτός ο κακορίζικος άνθρωπος, επιβάλλεται στους άλλους μέσω της αρρώστιας του και το κάνει επίτηδες. Ευτυχώς, στο τέλος του έργου, του βάζει μυαλό η αγαπημένη του  υπηρέτρια, που δε θέλει να τον βλέπει έτσι, του δείχνει το δρόμο. Και επειδή κάνουμε τέχνη, επειδή λέμε πολύ ωραία παραμύθια, αυτός το ακούει και το καταλαβαίνει. Συνήθως στη ζωή δε συμβαίνει αυτό. Οι κακορίζικοι εξακολουθούν να μένουν στη ρίζα του κακού. Εμείς όμως σας προτείνουμε ότι ένας άνθρωπος κατάλαβε το λάθος του και γίνεται πιο ευάγωγος σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο, με την κόρη του, με τον αδελφό τους και τους ανθρώπους που έχουν δίπλα του.

Γιατί οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε τόσο πολύ να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας;

Είναι ο εγωισμός, ο οποίος, ενώ θα έπρεπε να είναι ένα σπουδαίο εργαλείο -καθώς το εγώ είναι μέρος του εμείς-, γίνεται ένα όπλο, το ότι το εγώ μου είναι καλύτερο από τους άλλους. Εκεί εδράζει και η συντηρητικότητα στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στην Ευρώπη: στο ότι πρέπει το εγώ μου να είναι καλύτερο από του άλλου. Δεν είμαι καλύτερος από κανέναν. Χαίρομαι να είμαι ανάμεσα σε πολύ καλούς, για να γίνομαι ακόμα καλύτερος. Ο καθένας μόνος του δεν μπορεί.

Ο λόγος που επιλέξατε να ανεβάσατε τον «Κατα Φαντασίαν Ασθενή» είναι ότι νιώσατε ότι είναι πιο έντονη η τυφλή υπακοή στην εξουσία;

Πεντακάθαρα! Όχι γιατί παίρνει 41% το κυβερνόν κόμμα, αλλά γιατί έχει πάψει η πίστη και η ελπίδα προς την πρόοδο. Και τότε ο κόσμος μπαίνει στη λογική της συντήρησης: «Μη μου αλλάζετε τα πράγματα. Μη δοκιμάζετε καινούργια γιατί φοβάμαι». Ξέρετε, δεν μπορούμε να μιλάμε για δεξιά και αριστερά στην Ελλάδα, γιατί είναι γραμμή παραγωγής και εμείς είμαστε παροχής υπηρεσιών. Δεν παράγουμε. Παροχή υπηρεσίας κάνουμε. Όταν καταλάβουμε ότι αυτή η παροχή υπηρεσίας δεν μπορεί να παρέχει ιδεολόγημα, αρχίζουμε και χάνουμε την πίστη μας. 

Μήπως τελικά γαλουχούμαστε με έναν τρόπο που μαθαίνουμε να λέμε πάντα άκριτα «ναι» στην όποια αυθεντία;

Ο συντηρητικός δεν είναι κάποιο τέρας. Είναι ένας φοβισμένος άνθρωπος. Συνήθως η συντήρηση ξεκινά όταν λέμε «μη μου αλλάζεις αυτό που ξέρω, δεν μπορώ». Για μένα, μεγαλύτερη πρόοδος από την ελεύθερη σκέψη δεν υπάρχει. Αλλά θα πρέπει να μάθουμε να ακούμε τη δεύτερη ή την τρίτη γνώμη. Εμείς δεν έχουμε μάθει να αφομοιώνουμε την έτερη σκέψη. Έχουμε μάθει στην αμερικανική σκέψη του ντιμπέιτ. Θα σου πω ως μονόλογο το δικό μου, θα μου πεις ως μονόλογο το δικό σου.

Με την Αθηνά Μαξίμου, την Μυρτώ Αλικάκη και τον έτερο σκηνοθέτη της παράστασης, τον Μανώλη Δούνια, συνεργάζεστε σταθερά στις τελευταίες σας παραστάσεις. Είναι σημαντικό για εσάς να υπάρχει μία σταθερή ομάδα;

Η ομάδα σε βάζει σε μία σκέψη. Η ομάδα που δε συμφωνεί πάντα μαζί σου, αλλά διαφωνεί επί τω έργω και προχωράει. Ήταν πλήθος διαφωνιών αυτές που είχαμε κατά την προετοιμασία της παράστασης, αλλά αυτές οι διαφωνίες ορίσανε έναν κοινό τρόπο, να συμφωνήσουμε σε κάτι στο τέλος.

Δεν έχει όμως και κάποια δυσκολία να συνεργάζεστε με τη συνοδοιπόρο της ζωής σας, τη σύζυγο σας, την Αθηνά Μαξίμου, υπό την έννοια ότι τα προβλήματα της δουλειάς μεταφέρονται και στο σπίτι;

Όχι, γιατί είναι πάρα πολλά τα χρόνια που συμπράττουμε και συμπορευόμαστε. Ούτως ή άλλως, ακόμα και στο σπίτι συζητάμε και έχουμε ιδέες για τα επόμενα πράγματα που θέλουμε να κάνουμε. Γιατί βλέπουμε ταινίες, ακούμε μουσικές, βλέπουμε άλλες παραστάσεις. Ο σύζυγος είναι η συζυγία, ότι είμαστε κάτω από τον ίδιο ζυγό της καθημερινότητας μαζί και φέρνουμε εις πέρας τα προβλήματά μου. Αυτό είναι το υπέροχο της λέξης «σύζυγος». Ακόμα και όταν διαφωνούμε συμβαίνει το μαγικό να συντείνουμε μετά από λίγο καιρό στην ίδια γνώμη. Αυτό είναι το υπέροχο!

Για ποιο πράγμα είστε πιο περήφανος για την παράσταση που θα μας παρουσιάσετε;

Νομίζω για το τέλος. Το τέλος αυτό είναι από τα πιο όμορφα πράγματα που έχουμε κάνει στο θέατρο. Είναι μια αντίληψη ότι οι άνθρωποι πρέπει να είμαστε μαζί. Θα το δείτε και θα καταλάβετε.

ΙΝFO

«Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» στο Θέατρο Δάσους

Ημέρα και ώρα παράστασης: Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου στις 21.00

Τιμές εισιτηρίων: από 20€

Προπώληση: More.com

Συντελεστές

Σκηνοθεσία - Διασκευή: Αιμίλιος Χειλάκης – Μανώλης Δούνιας

Ελεύθερη απόδοση: Μανώλης Δούνιας

Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς

Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη

Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Κίνηση: Έλενα Γεροδήμου

Βοηθός σκηνοθετών: Θάνος Χατζόπουλος

Γραφιστική επιμέλεια: Δημήτρης Γκέλμπουρας

Social Media: Renegade Media

Παραγωγή: Τεχνηχώρος

ΠΑΙΖΟΥΝ: Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μυρτώ Αλικάκη, Θοδωρής Ρωμανίδης, Νίκος Γκέλια, Παναγιώτης Γαβρέλας, Βίκυ Διαμαντοπούλου, Γιώργος Ζυγούρης, Δημήτρης Φιλιππίδης

Ακούστε εδώ τη συνέντευξη του Αιμίλιου Χειλάκη στη Σοφία Αποστολίδου και στον Flash 99.4: